(Bu yazı 17 Aralık 2018’de mürekkephaber.com’da yayımlanmıştır)
Hem kendi dünyasının hem de her erkeğin olmak isteyeceği bir dünyanın başrolündeydi.
Annesinin mutfağında henüz delikanlıyken tasarladığı dergiye “Playboy” adını verdiğinde sene 1953 idi.
Önceleri mayolu ve kısa etekli kadınların fotoğraflarıyla çıkan dergi, o haliyle bile muhafazakâr Amerikalıların tepkisini çekiyordu.
Hugh Hefner, tepkilere her defasında aynı yanıtı verdi: “Diğer dergilerden farkımız yok. Biz sadece onların cesaret edemediği bazı konulara daha açık yaklaşıyoruz.”
Bu açıklık kuşkusuz kadınlarla ilgiliydi.
Derginin ilk yıllarına bakılacak olursa Hefner’a hak vermemek mümkün değildi. Çünkü Playboy bir seks dergisi değildi ve o güne kadar da hiç olmamıştı.Güzel kadınlarla yapılmış cesur röportajlar ve onların “yakası açılmış” birkaç fotoğrafı vardı o kadar. Derginin düsturu bir “erkek kültürü” yaratmak ve bu kültürün temellerinde yükselmekti. Hugh Hefner zamanla bunu başardı.
1960’lı yıllara gelindiğinde dergiye özel röportaj vermiş ünlüler arasında Fidel Castro, Muhammed Ali, Malcom X, Beatles, Martin Luther King Jr, Jimmy Hoffa, George Wallace ve Henry Miller gibi önemli isimler vardı.
Hefner sadece sanatçı, yazar ve sporcuların değil, siyasetçilerin dedergi sayfalarında boy göstermesini hedefliyordu. ABD Başkanı John F.Kennedy derginin röportaj teklifini geri çevirdiyse de Hindistan Başbakanı Nehru Playboy sayfalarında boy gösterecekti.
Playboy, Ekim 1963 tarihli sayısında Nehru ile “modern Hindistan’ın kurucusuyla samimi bir sohbet” başlıklı kapsamlı bir röportaj yayımladı. Nehru, nükleer silahlardan soğuk savaşa, çevre kirliliğinden dünya nüfusuna kadar farklı konularda görüşlerini dile getiriyordu.
Röportaj öyle ses getirdi ki derginin Ekim 1963 tarihli kopyaları Hindistan’da bayi fiyatının 30katına satıldı.
Şaşkına dönen bir gazete satıcısı şöyle diyordu:
“Playboy’un Ekim sayısı bir şişe Chivas Regal’den daha değerli.”
Playboy, tüm dünyada özgürlük rüzgarı estiren 68 kuşağı sayesinde hızla yayıldı ve herkesin adını duyduğu bir dergi haline geldi. İngiltere ve Almanya’da Amerika baskısından farklı içeriklerle yayınlanmaya başladı. Zamanla İspanyolcası, Japoncası ve Portekizcesi yayımlandı.
Türkçe içerikle yayınlanmaya başladığında yıl 1986 idi.
Derginin edisyonunu Karacan Yayınları içinde kurulan bir editör grubu yapıyordu ama isim hakkı Hugh Hefner’ın Playboy’una aitti. Karacan Yayın Grubu’nun merkezi İstanbul’un Cağaloğlu semtinde, İran Konsolosluğu’nun tam karşısındaydı. Fotoğraf bölümünün şefi olan Necdet Kaygın usta bir fotoğrafçıydı. Ne yazık ki 2017’de geçirdiği bir rahatsızlık sonucunda hayatını kaybetti.
Başlangıçta gazete bayilerinde serbestçe satılabilen dergi, diğer ‘erkek dergileri’ gibi Özal hükümetinin çıkardığı ve kamuoyunda “Muzır Neşriyatı Yasası” denilen düzenlemeyle poşette satılmaya başlandı. Bu yasa, Playboy ve benzer dergilerin sonunu hazırladı.
Hep tersi düşünülür ama Türkiye Playboy’u tıpkı orijinali gibi hiçbir zaman seks dergisi olmadı.
Güzel ve çıplak kadınlar derginin kapaklarını süslüyordu ama içerik başkaydı.
ABD ve Avrupa’daki edisyonları gibi Playboy’un Türkçe baskılarında nice ünlü sanatçı, yazar ve sporcuya rastlarsınız.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, Galatasaray Teknik Direktörü Jupp Derwall, eski bakanlardan İhsan Sabri Çağlayangil, modacı Neslihan Yargıcı, gazeteci-yazar Uğur Mumcu, sanatçılar Barış Manço ve Orhan Gencebay, oyuncular Hülya Avşar, Tarık Akan ve daha pek çokları Playboy Türkiye’ye röportaj vermiştir.
Dergiye yazı yazan isimler arasında yakından tanınan edebiyatçılar vardır: Enis Batur, Nedim Gürsel, Ferit Edgü, Ahmet Altan, Salah Birsel, Murathan Mungan ve diğerleri.
Playboy’dan başka ‘erkek dergileri’ de vardı. Bu alanda adını ilk duyuran ise Gelişim Yayınları bünyesinde çıkan Erkekçe Dergisidir. Genel Yayın Yönetmenliğini Hıncal Uluç’un yaptığı derginin sahibi Ercan Arıklı, Yayın Koordinatörü ise Fikri Nazif Ayyıldız idi. Bugün ikisi de hayatta değil.
Türkiye’de bu dergilerin hiçbiri artık yayınlanmıyor. İnsan hayatının önemli bir parçası olan cinsellik bazı çevrelerce hala ayıp veya günah sayılıyor.
Namus kavramının sadece giyim-kuşamla tarif edildiği ülkelerde kadın-erkek ilişkilerinin sağlıklı olabileceğini düşünmek ve kadına yönelik şiddetin duracağını sanmak büyük saflık.
Böyle dergiler her şeyden önce özgürce yaşamayı ve konuşabilmeyi öğretiyordu.
Türkiye’de Playboy ile birlikte adına ‘erkek dergileri’ denilen dergiler birer birer yok oldu.
Hugh Hefner ise 2017 yılında öldü.
Kurduğu dergi ise tüm özgür ülkelerde yayınlanmaya devam ediyor.