İLHAN KOMAN’IN HEYKELLERİ

(Bu yazı 12 Nisan 2018’de halimiz.com sitesinde yayımlanmıştır)

Bir sigorta şirketi İstanbul’da açılacak genel müdürlük binasına koymak için ona bir heykel siparişi verdi. Heykel dış mekanda sergilenecekti dolayısıyla hava koşullarına dayanıklı olmalıydı. Heykeltraş bir sene çalıştı ve tamamen demirden bir heykel yaptı. Her biri 12 milimetre kalınlığında 112 metal parçanın yan yana gelmesiyle yaptığı bu heykel tam 4 buçuk ton ağırlığındaydı. Adını “Akdeniz” koydu. Tamamen demirden yapılmaydı ama ona bakanlar bir kadının sevgisini görüyordu. İki kolunu iki yana açmış, kendisine bakan herkesi kucağına çağıran anaç bir Akdeniz kadınıydı. Heykeltraş bu eseriyle 1981 yılında Sedat Simavi Vakfı Görsel Sanatlar Ödülü’nü kazandı.

Heykel uzun yıllar orada durdu. Sonra sigorta şirketi el değiştirdi. Heykel oradan kaldırıldı. Yeni sahibinin Levent’teki binasının önüne, yol ile bina arasında uzanan bahçesine konuldu. Heykeltraşın bir Akdeniz kentinde gelip geçen denizcileri selamlaması hayaliyle yaptığı heykel, belediye otobüsünden inen yolcuları selamlıyordu. 

İsrail’in Gazze’ye yönelik bombardımanını protesto edenler 2014 yılının Ağustos ayında Akdeniz heykelinin önünde toplandı. Çünkü heykelin bulunduğu bahçenin yanında İsrail’in İstanbul Konsolosluğu bulunuyordu. Uzun sakallı, şalvarlı protestocular çok kızgındı ve tekbir getirerek binaya saldırdı. İçlerinden biri bahçeye girdi ve Akdeniz heykeline yöneldi. Onun demirden yapıldığını bilmiyordu ve elindeki sopayla heykele vurmaya başladı. Saldırganın amacı günah olduğunu düşündüğü  heykeli tamamen parçalamaktı. Ama 4 buçuk tonluk heykeli yerinden bile kıpırdatamadı. Heykel bu saldırıdan kırık bir kolla kurtuldu.

Heykel tamir edildi ama yeniden aynı yere konmadı. Şirketin İstiklal Caddesi’nde bulunan yeni kültür merkezi binasının üçüncü katına, dev bir pencerenin önüne yerleştirildi.

Heykeltraş İlhan Koman’ın ölümsüz eseri Akdeniz Heykeli şimdi o binanın üçüncü katının penceresinden Galatasaray Meydanı’na bakıyor.

Sokaktaki hoyrat saldırılardan korkup oraya sığınmış gibi.    

İlhan Koman’ın heykellerinin başına gelenler Akdeniz’den ibaret değil.

Onun 1992 yılında Ankara Seymenler Parkı’na konan bir başka heykeli de yıllardır kayıp.

Bronzdan yapılmış olan heykelin nasıl ortadan kaybolduğu hala bilinmiyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi çalındığını iddia ediyor. Ama hırsızların son derece ağır olan heykeli yerinden söküp bir kamyona yüklemesi ve bunu hiç kimsenin görmemesi zor bir olasılık. Heykelin yeniden yapılması için devreye giren Mimarlar Odası’na 86 kişi bağışta bulundu. Şimdi aynı yere konulabilmesi için Ankara Belediyesi’nin izin vermesi bekleniyor. İzin çıkmazsa o da İlhan Koman’ın diğer eseri Akdeniz gibi sürgüne gidecek ve belki de insanlara bir pencerenin arkasından bakacak.